Linux tròn 24 tuổi

Linux là tên chung cho các là hệ điều hành theo dòng Unix, sử dụng nhân Linux.

Dù không phải là một hệ điều hành quen thuộc với người dùng phổ thông nhưng Linux vẫn là một phần quan trọng trong thế giới hi-tech: hệ điều hành mã nguồn mở này hiện nay vẫn là lựa chọn phổ biến nhất cho các máy chủ và các hệ thống thông tin hàng đầu thế giới. Trong khi Microsoft và Mac OS X có thể mang tới trải nghiệm người dùng trực quan, dễ sử dụng hơn, khả năng tùy biến, mức độ ổn định cùng hiệu năng vượt trội giúp cho Linux trở thành lựa chọn số 1 của các chuyên gia công nghệ thực thụ.

Một sự thật ít người biết tới về Linux là hệ điều hành này thực chất có tên gọi là "GNU/Linux" và cũng không phải do Linus Torvald sáng tạo ra. Dự án GNU ban đầu được phát triển bởi Richard Stallman với mục tiêu tạo ra một hệ điều hành mở, nhiều thành phần. Qua nhiều năm, bộ kernel (lõi) Hurd của GNU vẫn chưa được hoàn thiện, và khi ra mắt bộ kernel của Linux vào ngày 25/8/1991, Linus Torvald đã góp phần quan trọng nhất để tạo ra hệ điều hành Linux hoàn chỉnh như hiện nay.

Với bản chất là một hệ điều hành mã nguồn mở, Linux hiện được chia thành nhiều dòng nhánh (distro) do nhiều công ty phát triển và hỗ trợ. Ubuntu hiện đang là bản distro có giao diện người dùng trực quan nhất còn CentOS và Red Hat hiện đang được sử dụng rộng rãi trong môi trường IT doanh nghiệp. Mỗi dòng Linux cũng thường có triết lý phát triển riêng: ArchLinux thường tập trung vào các gói phần mềm (package) nguyên bản, không chỉnh sửa như Ubuntu còn Debian thì luôn hướng các nhà phát triển package tập trung tối đa vào mục đích "mở" và "miễn phí". Dù khác biệt nhưng gần như tất cả các dòng Linux đều có phiên bản miễn phí bên cạnh phiên bản thương mại, hoặc miễn phí cài đặt sử dụng và tính phí hỗ trợ kỹ thuật.

Cha đẻ Linux, Linus Torvalds với câu nói nổi tiếng: "Phần mềm giống như tình dục. Miễn phí thì tốt hơn".

Biến thể phổ biến nhất của Linux hiển nhiên là Android – các phiên bản Android từ Ice Cream Sandwich vẫn đang sử dụng kernel 3.x của Linux. Hệ điều hành di động với hơn 1 tỷ người dùng của Google cũng là minh chứng rõ rệt nhất cho thấy Linux đang tràn ngập trong cuộc sống hiện nay.